Collectiebijlage 2022 - De Domijnen

Op het wandtapijt worden traditie, spiritualiteit en de kracht van de vrouw met elkaar verweven. De gelaagdheid die daardoor ontstaat is belangrijk voor Ahalouch: ‘Ik vind het heel erg leuk dat al deze associaties erin zitten, daar kun je veel mee.’ Voor Soul Solitude liet Ahalouch foto’s en een grafische print drukken op een stervormig tapijt. De vorm is geïnspireerd op de Merkaba ster, een spiritueel symbool dat afkomstig is uit de heilige geometrie en bestaat uit twee driedimensionale piramides die in elkaar geschoven zijn. De twee driehoeken verenigen volgens Ahalouch mannelijke en vrouwelijke energie en bieden bescherming tegen invloeden van buitenaf. Ook de afbeeldingen die Ahalouch op de hoeken van de stervorm liet drukken hebben een bijzondere betekenis. Voor drie van de hoeken gebruikte ze foto’s van haar eigen handen die tijdens de hennaceremonie ter gelegenheid van haar bruiloft met henna waren versierd. Als in Marokko een vrouw met hele mooie henna voorbij loopt, dan weet iedereen ‘dat is een bruidje’, vertelt Ahalouch. Maar de oorsprong van henna is anders: het heeft een spirituele, beschermende functie; het houdt negativiteit en kwade geesten buiten.

Op de andere drie hoeken zijn nageschilderde elementen uit het werk De biddende vrouw (1970) van de Marokkaanse schilder Chaibia Talal te zien.Het levensverhaal van Talal intrigeert Ahalouch: op 13-jarige leeftijd trouwde Talal en op 15-jarige leeftijd werd ze weduwe met een zoon. Op latere leeftijd had Talal een mystieke ervaring: ze kreeg een visioen waarin haar werd verteld dat ze moest gaan schilderen. Daar heeft ze naar durven luisteren.Talal ging aan de slag met materialen van haar zoon die kunstenaar was en werd een van de bekendste Marokkaanse schilders. Ahalouch bewondert de kracht en het lef van Talal, ze koos er daarom voor om de ogen – de poorten naar de ziel – uit De biddende vrouw te verwerken in Soul Solitude.

Guus van Engelshoven, conservator bij De Domijnen, zag Soul Solitude voor het eerst bij het Cobra Museum en was direct onder de indruk. Hij besloot het werk aan te kopen voor de collectie waar hij sinds juni 2022 zorg voor draagt. Hij vond het werk van Ahalouch niet alleen ‘enorm actueel’ maar zag ook diens potentie als mogelijk nieuw ‘ankerpunt in het verzamelbeleid van het museum’.

Als nieuwe conservator hedendaagse kunst is Van Engelshoven momenteel bezig met het schrijven van een vernieuwd verzamelbeleid. Hij vertelt dat hij zich wil gaan focussen op drie deelgebieden die voortkomen uit de geschiedenis van de bestaande collectie én de regio Sittard-Geleen-Born. De eerste pijler, ‘ecologie en activisme’, borduurt voort op een reeds ingeslagen weg en ligt in het verlengde van de tentoonstellingen die De Domijnen de afgelopen jaren organiseerde. De tweede pijler, ‘ritueel en religie’, raakt juist aan de religieuze identiteit van de regio, die volgens Van Engelshoven te vaak naar de achtergrond is geduwd, maar waar hedendaagse kunstenaars zich op verschillende manieren toe verhouden. De laatste pijler, ‘migratie en maatschappij’, wil verschillende geschiedenissen met elkaar verbinden door te kijken naar de manieren waarop objecten, mensen en ideeën zich verspreiden over de wereld.

Soul Solitude weerspiegelt volgens Van Engelshoven alle drie deze pijlers binnen het collectiebeleid. Het is een activistisch werk dat gaat over geloof, spiritualiteit en de kracht van de vrouw. Tegelijkertijd verenigt het kunsthistorische verhalen uit Marokko en Nederland. In april 2023 zal Soul Solitude te zien zijn in de nieuwe collectiepresentatie A Field Guide to Getting Lost. Van Engelshoven vindt het belangrijk dat het werk nieuwe perspectieven meebrengt op wat er al aanwezig is in de collectie. ‘Je draagt als instelling de verantwoordelijkheid om een zo goed mogelijke representatie van de wereld te geven. Dat vormt vaak een uitdaging, maar die ambitie moet je wel hebben.’

Dit artikel is gepubliceerd in de Collectiebijlage 2022 van Metropolis M nr. 6 2022.